Antzerkia

XVII. mendeko alemaniar nobela pikareskoaren izenburua da SIMPLICISSIMUS, non Hogeitamar Urtetako Gerraren izugarrikeriak kontatzen diren umore klabean. Gerrarteko kabaret baten izena ere izan zen. Lan honen muinean gerrarteko hiru komiko alemaniarren (Fritz Grunbaum, Kurt Gerron eta Werner Fink) bizitza ikaragarri eta ederrak daude.

Hiru komiko horien historia nazien terrore eta kontzentrazio esparruekin estuki loturik dago. Baina ez dugu naziei buruzko istorio bat kontatu nahi, ez kontzentrazio esparruei buruzkoa, ezta juduen arazoari buruzkoa ere. Benetako gertaera historikoen erreferentziak baztertu gabe, espazioaren eta denboraren mugak gainditzen ditu SIMPLICISSIMUSek.

Ez ditugu gertaerak kontatu nahi iraganeko pasadizoak balira bezala, berriro gertatu daitekeen zerbait bezala baizik.

UMOREZKO KABARETA da SIMPLICISSIMUS, umorearen mugak aztertzen dituena. Omenaldi bat da beren lana askatasun osoz egin nahi izateagatik jazarpena sufritu eta sufritzen duten komikoei.
KABARET MUSIKALA da SIMPLICISSIMUS, zuzenean antzeztu, kantatu eta jotzen duten musikari-aktoreekin.
XXI. MENDEKO KABARETA da SIMPLICISSIMUS, XX. mendeko Europako gerrarteko garaian erroak sartuta dituena.

Fitxa

• Dramaturgia: Patxo Telleria
• Zuzendaritza: Patxo Telleria, Jokin Oregi
• Aktoreak: Patxo Telleria, Olatz Ganboa, Getari Etxegarai
• Musikaria: Adrián Garcia de los Ojos
• Jantziak eta eszenografia: Ikerne Giménez
• Jantzigintza: Nati Ortiz de Zarate
• Musika egilea: Adrián Garcia de los Ojos
• Argiztapena: David Rodríguez
• Diseinu grafikoa: Paradox
• Ekoizpena: Tartean Teatroa
• Koekoizpena: Barakaldo Antzokia
• Ekoizpen exekutiboa: Pio Ortiz de Pinedo, Myriam Garzia
• Banaketa: Myriam Garzia | (0034) 688 617 712 | tartean@tartean.com
• Ekoizpena: Pio Ortiz de Pinedo | (0034) 669 266 146 | tartean@tartean.com

Bernarda Alba eta bere bost alaben bitartez, gizartean, herrian, etxean eta familiako erroetan murgiltzen den obra taularatuko du oraingoan Lezoko antzerki taldeak. Gizarte eta tradizioaren zama askatasun oihuaren aurrean jarriko dute. Antzerki zaleak ezin galdu bertakoen beste lana!

Gizakien arteko harremanen berezitasunez dihardute bi lagunek, 250 kg lasto eta 125 kg giza masaren artean, mugimenduaren, oreken, umorearen ata espazio-konposizioaren bidez ENVÁ (trenkada, katalanez) lekuak bereizteko egiten den partea mehe bat da.

Sarritan, besteengandik eta ustezko arrisku emozionalen batetik babesten gaituzten pareta mentalak eraiki ohi ditugu gizakiok; gure burua nola askatu pentsatzen ematen dugu bizi osoa, baina egin behar dugun bakarra trenkada eraistea da, ez baitigu uzten erabat eta hesirik gabe komunikatzen. Sinbolikoki adierazten du obra horrek giza izaeraren ergelkeria eta besteekin topatzearren alfer-alferrik egiten dugun guztia.

Mugimendua eta eskuz eskuzko teknika baliatzen ditu horretarako, irudiak testuinguruan txertatuz, akrobazia istorioarekin, umorearekin, intentsitatearekin, emozioarekin, berrikuntzarekin eta edertasunarekin lotuz. 

FITXA TEKNIKOA:

• Ideia: Amer y África
• Antzezleak: Amer y África
• Laguntza eszenikoa: Jorge Albuerne
• Argiztapena: Ivan Tomasevic
• Musika: Karl Stets
• Koprodukioa: De Mar a Mar – Pirineos de circo (POCTEFA)

Kulunka Teatro konpainia sarituak bere ikuskizun berria aurkezten du, Iñaki Rikartek idatzi eta zuzendua; auto sakramental baten lurrina dario, eta B serie poetiko, dibertigarri eta hunkigarri baten alegia-kutsuak ere badauzka aldi berean. Garrantzia handiko gaiez ari da obra: bizitza, heriotza, maitasuna, gurasotasuna, suizidioa… baina beti anekdota soilenetik, antzerki-jolasetik eta metaforatik abiatuta.

Pertsona bat hiltzen den momentutik bere gorpua hotz gelditu eta inguruko tenperaturarekin bat egiten duen arte, topaketa bat gertatzen da: hildakoaren eta bere aingeru guardakoaren artekoa. Eskualdeko errepide bateko kurba batek eta istripu baten ondoren puskatua agertzen den bazter-babes batek heriotza berezi, poetiko eta desakralizatu bat antzemateko bidea ematen dute.

• Testua eta zuzendaritza: Iñaki Rikarte
• Zuzendaritza-laguntzaileak: Garbiñe Insausti, José Dault
• Aktoreak: Jesús Barranco, Luis Moreno
• Jantzien eta eszenografiaren diseinua: Ikerne Giménez
• Musika-konposizioa eta soinu-espazioa: Luis Miguel Cobo
• Argiztatze-diseinua: Javier Ruíz de Alegría
• Produkzioa: Kulunka Teatro
• Fotografia: Aitor Matauco
• Banaketa: Proversus, Portal 71

Bernarda Alba eta bere bost alaben bitartez, gizartean, herrian, etxean eta familiako erroetan murgiltzen den obra taularatuko du oraingoan Lezoko antzerki taldeak. Gizarte eta tradizioaren zama askatasun oihuaren aurrean jarriko dute. Antzerki zaleak ezin galdu bertakoen beste lana!

Lauaxeta eta Lorca bi idazle, poeta ikoniko dira bere kulturetan. Bi figura handi hauei heriotza modu berean etorri zitzaien, biak urte beteko aldean fusilatuak izan ziren diktaduraren hastapenetan. Biak gazte, biak beren bizitzaren udaberrian. Biak hil ziren askatasunaren borrokan. Bata Andaluziako lurretan jaio zen poeta errepublikarra izan zen, bestea euskal lurrean jaiotako poeta abertzalea.

Bi muturretako ertzak badirudite ere, inork gutxi daki bien bizitza gurutzatu egin zela. Obra honek bi poeten lanaren hariaren gidaritzapean, hitzak, musika, irudiak eta antzerkia erabiliko ditu hain desberdinak dirudigun kulturek eta herriek nola poesiaren eta artearen bidez bizitzaren balore sakonetan bat egin dezakegun adierazteko. Memoria historikoaren ur sakonetan barrena, aniztasunaz eta artearen giza-baloreetaz ariko da, bi poeta hoiek iraganetik orainera ekarriaz.

Euskal Herrian gatazka urtetan bizi izan dugun gizarte banaketa kulturala argia emango dion bi poeta handi hauen besarkada izango da

FITXA TEKNIKOA:

• Egilea: Jon Maia
• Koreografoa: Andoni Aresti
• Ekoizpena: Karabansarai Produkzioak
• Gidoia: Jon Maia
• Zuzendaritza: Josu Cámara
• Musika: Gorka Hermosa
• Musika zuzendaritza: Jose Antonio Soria Pitti
• Antzezleak: Jon Maia, Ana Salazar, Arkaitz Pascuas, Angela Carbajo de Lera, Gorka Hermosa, Jesus Prieto.
• Jantzien diseinua eta errealizazioa: Leire Santillan
• Flamenkizatu (musika zuzenean): Jesús Prieto "Pitti" (gitarra), Gorka Hermosa (akordeoia)
• Hizkuntza: Euskara eta gaztelania (testua bi olerkarien jatorrizko lanean oinarritzen da)
• Iraupena: 85 minutu
• Publiko mota: Heldua

Drakula, Kanariar Uharteetako Abubukaka konpainia ospetsuak sortutako genero-berdintasunaren inguruko komedia transgresorea da. Abubukaka-ren Drakula guztiok ezagutzen dugun Drakula da. Eta irudimenak horrenbeste mito, kondaira, liburu, film eta komikietan eraikitako itzalez beteriko irudiak ditu.  Baina Abububak ez du soil soilik irudimenak eraikitako munstroa argiztatu nahi, baizik eta eraikin horren lurzoruan bat dantzatzeko asmoa du. Pauso bakoitzak bere bobedaren barruan oihartzuna izan dezan.

Abubukakaren ildo erromantikoak ez du goia jotzeko adina ematen, gutxienez edertasun atalari dagokionez. Egia da, baina beste aldean, moralaren zainetan, aldiz bai. Higuingarri, gorrotagarria eta kezkagarria den aldetik, zerbait baino gehiago urratuko du. Ongiaren eragile diren horientzat da muntai hau.

Baina ez izan beldur, dena barreak eta txantxen artean egongo da egina. Burua entretenitzeko txiste ugari daude.

Drakularen egokitzapen hau ez da “muerto” bat izango. Gehienez ere, oso bizirik dagoen hildakoa izango da.

ZERGATIK DRAKULA

Urtero ehun emakume baino gehiago hiltzen diren herrialde batean, non emakumeak ere milioika tratu txarrak jasaten duten eta patua bera duten haurrak ugari diren. Non soldatak, baldintza kulturalak, laboralak ezberdintasunean eraikitzen diren... gizonezkoen eta emakumezkoen arteko desberdintasun politikoak urtero areagotzen diren, egoera aldatu ahal izateko gure bi zentimo gehitzeko modu hobeagoa ez zaigu bururatu.

Abubukakaren Drakula aitzakia da gizartean instalatutako jokaera ugari irudikatzeko eta, gutxienez, hausnarketa egiteko.

Emakumeen aurkako Indarkeriaren aurrean lana ezinbestekoa da; uneko lan legea aldatzeko eta langileei ebatsi zaizkien eskubideak eskuratzeko ere lana ezinbestekoa da. Ekintza horiek eta gehiago ezinbestekoak dira, baina eta horiek ez daude Drakularen esku. Bai aldiz, gure ahalmenean ahalik eta jende gehien erakartzea hauen guztien alde.. Hau da bada, Drakularen azken helburua, bere "Zergatia" alegia.

Nunca será suficiente el que nos cuenten una y otra vez lo que pasó. Es necesario. Hay que conocer la verdad, por muy cruenta que esta sea. Hay que incidir e insistir en unos hechos que algunos se empeñan en seguir ocultando, porque saben que estuvo mal, que eran actos criminales y asesinos. No tiene la excusa ni sirve el alegato de que se estaba en una guerra. No nos vale tampoco el “y tú más”, y que todos, fuera del bando que fueran, hicieron lo mismo. No, porque los vencedores no mostraron piedad alguna. Hay que seguir destapando estas vergüenzas, y recordando, refrescando esa memoria con testimonios personales, reales, verídicos, por muy escabrosos que sean. Ya no vale el silencio. Ese silencio que uno se autoimponía por miedo y porque, en algunos casos, tampoco les creerían.

Las peladas. Ese era el mal menor. Que les rasuraran al cero sus preciadas melenas. Aunque llevaba una carga de mofa y escarnio considerable. Pero si solo hubiese sido eso… Pero no, hubo que torturar, vejar, violar, reírse, despreciar,… para acabar matando en muchos casos. Y de eso siempre quedan secuelas. Es imposible no tenerlas.

Mireiak eta Imanolek ezkongai bikote perfektua osatzen dute. Zorionaren irudi dira. Ezkondu egin dira gaur eta Patxi Bilbaok, emaztegaiaren aitak eta Ipertrolako handi mandiak, antolatu du ospakizun gala. Festa itzela. 

"Gaur txerrien antzera, jan, edan eta dantza egitea nahi dut!" Horixe da iristen gonbidatuei egingo dien harrera. Guztiak bertan daudela dirudienean, ordea, Txusa azalduko da aretoan. Gizon gorputzean bizi den emakumea da Txusa eta Imanolen aitaren azken bikotea izan zen hura hil artean. Mireiak gonbidatu du ezkontzara. Emakumea atsegin du eta aukera polita iruditu zaio Imanolek Txusa hobeto ezagutu eta bere aitarena gaindu ahal izateko. Ezuste honek eta beste hainbat sorpresek ospakizuna kolokan jarriko dute.

Ezkontza baino Txarriboda emango du. Flores Sarjentuak Patxi Bilbaoren atxilotze agindua dakar esku artean; nagusiak diru beltzean kobratzen duela jakin orduko, sukaldean giroa petral jarri da: tia Maruxak lanpernak jan eta komuna bilatu du gotorleku; Manizaleseko lehengusuek festa pribatua antolatu dute terrazan; bitartean Mireia eta Imanol eztabaidan ari dira: zerri bat zara!

• Txarriboda antzezlanaren fitxa osoa.
  

Fitxa artistikoa:

• Egilea: aktoreen inprobisazioetatik abiatuta Agurtzane Intxaurragak idatzitako testua
• Zuzendaria: Agurtzane Intxaurraga
• Zuzendari laguntzailea: Miren Gojenola
• Antzezle taldea: Sandra Fdez. Agirre, Patxi Gonzalez, Iñigo Aranbarri, Kepa Errasti, Juanjo Otero, Iñaki Maruri
• Argiak: Xabier Lozano
• Jantziak: Oihana Legorburu
• Eszenografia: Xabier Mujika.
• Ekoizpen exekutiboa: Xabier Mujika, Hika Teatroa

Martinak Euromilioean 18 milioi euro baino gehiago tokatu zaiola senarrari ezkutatzen dionean ezin du imajinatu bere bizitza hankaz jora jarriko zaiola

Bere bizitzan maitemindua dagoen senar batek babesten du, barre egin erazten dioten lagunak ditu, burukomin gehiegi ematen ez dizkioten bi seme-alaba independente ditu eta elkarrizketa bakoitzeko azken sei minutu bakarrik gordetzen dituen aita du.

Esan dezakegu Martina zoriontsua dela bere mertzerian, egunero blog batean ari da lanean eta blogaren bisitariak egunetik egunera hazten ari dira. Eta egun batean burutzea espero zuen “gogokoen” zerrendarekin amesten du.

Pantaila erraldoia duen telebista bat senarrarentzat, landareei azala kentzeko tresna txikia... Bizitza hobetuko dioten nahi txikiak. Eta irribarre bat marrazten zaio aurpegian gauzak beti ondo egongo direla imajinatzen duenean. Pentsatzen duenean ez dagoela ezer bere bizitza aldatuko duenik. Ez eta 18 milioi euro!

Baina Martina oker dago. Erabat ... 

Oharrak

"Nire nahien zerrenda" testu ederra da. Bizitzan benetan garrantzitsuak diren gauzetan gogoeta egiteko gonbita egiten digu. Batzuetan txikiak bezain transzendentalak diren gauzak dira zoriontsu izateko behar ditugunak. Guk eskatzen ditugun premien eta desioen arteko aldea gogorarazten digu.

Pertsonaiaren ikuspuntuak zalantzan jartzen digu non dagoen benetako zoriona. Martinak bizitzan duena baloratzen duen emakumea da, zorigaiztoko sentimenduak ez duen emakumea da, bere nahiak bere inguruan gertatzen dira, bizitza jasangarriagoa eta sinpleagoa egiten duten gauza sinple horietan. 

Bizitzak ustekabean desorekan jartzen duenean, ez daki nola ekin. Nork ez du entzun zoriontasunerako diruak laguntzen duela?

Baina benetako arazoa diruzalekerian dago. Orain arte ezezaguna zuen egoismoaren sorreran dago, elkartasun eza areagotzen den honetan eta betiko baloreak gure jatorrizko izateko modua baliogabetzen dutenean egun batean ustekabeko egoerara iristen da non jabetzaren sentimendua eta horrek dakarrenaren menpe dago.

Ikusle moduan, Martinarekin batera gaude zalantza batean: "jabea" aditza nola konjugatu gurea bezalako gizarte kontsumistan. Pertsonaiaren ikuspuntua bizitzako ikasgaia da, errealitatean eztanda baina, aldi beran, gure nahiak non dauden jakiteko gonbidapena ere bai.

Ustekabeko kolpeekin harritzen gaituen testua da. Pertsonaiak ez du imajinatzen nola aberastasun horrek bere bizitzako zutabeak suntsitu ditzake.

Baina pertsonaia intelektualki kutuna eta oso dotorea da. Martina emakume jakintsua da, bere istorioa lotzeko asmo txiki ilunenen bitartez gidatzen duena, eta honek ahalbidetuko du ikusle gisa zalantzan jartzea inoiz egin dugun “nahien zerrenda” hori. Zortea tentagarria da eta denok tentatzen dugu zoria.